Pardus Linux
Pardus,
TÜBİTAK - BİLGEM (Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma
Merkezi) tarafından başlatılmış Linux tabanlı bir işletim sistemi
geliştirme projesidir.
*Pardus projesi, özgür yazılım
yaklaşım ve yöntemlerini kullanarak, öncelikle kurumsal kullanıcılar için
rekabetçi ve yenilikçi bir Linux dağıtımı geliştirmeyi ve bu dağıtım üzerinde
kurumsal pazar için ürün ve çözümleri doğrudan ya da Türkiye özgür yazılım
ekosistemi eliyle üretmeyi hedefleriyle geliştirilmeye başlanmıştır.
*Pardus adı, Anadolu Parsı'nın
bilimsel adı olan Panthera pardus tulliana'dan
gelmektedir.
*Pardus'un
ilk sürümü, 26 Aralık 2005'te yayımlanmıştır. Pardus, kullanıcılarına
İnternet'te gezinme, e-posta okuma, güvenli iletişim sağlama, bilgisayarın
çoklu ortam özelliklerini kullanma, müzik dinleme ve film izleme gibi
olanakların hepsini sağlar.
2003 yılının
önemli bir bölümünde ulusal bir dağıtımın gerekliliği, dünyada benzer
uygulamalar, yazılım endüstrisinin mevcut durumu ve eğilimleri araştırıldı.
Ülkenin bilgi teknolojisi alanındaki insan kaynağı, yerel yazılım sanayinin
yetenekleri ve rekabet unsurları incelendi. Tüm bulgular ışığında, 2003 yılı Yazı'nda,
bir ulusal işletim sistemi dağıtımı oluşturmanın yerinde bir karar olduğu
sonucuna varılarak somut düzeyde planlama işine girişildi.
*Mevcut işletim sistemleri, başta
Linux olmak üzere incelendi, açık kaynak yazılım metodolojisi ve felsefesi
ayrıntılı olarak çalışıldı. Hedef, bir dağıtım oluşturmanın ötesinde, bu
dağıtımı sürekli kılabilecek organizasyonel
yapıyı da kurmak olduğundan yazılım endüstrisinde, özellikle açık kaynak
çerçevesinde, kullanılabilecek iş modelleri irdelendi.
*Pardus 1.0'da masaüstü ve Kaptan sihirbazı.
*Bu incelemeler sonrasında, 2003
yılı Güz’ünde,
Linux temelli, açık kaynaklı, olabildiğince GPL lisanslama yöntemini kullanan
bir işletim sistemi dağıtımı oluşturulmasına karar verildi.
*Pardus Projesi'nin hayata geçmesi
2004 yılı başında teknik ekibin çekirdeğinin oluşturulması ile başladı. Bu
aşamada Türkiye'nin Linux geçmişi, mevcut ve planlanan dağıtımlar, açık kaynak
ve Linux camiası ve girişimleri de göz önüne alınarak, var olan bilgi birikimi
ve deneyimden en üst düzeyde yararlanmanın yolları arandı. Sonuçta ulusal
işletim sistemi geliştirilmesinde görev alması en uygun kişiler Türkiye'nin
dört bir yanından seçilerek TÜBİTAK BİLGEM bünyesinde katıldılar.
*2004 yılının önemli bir kısmı
teknik alternatiflerin değerlendirilmesi ile geçti. Farklı Linux dağıtımları
incelendi, mevcut dağıtımlardaki eksiklikler, olası gelişim alanları, yapılması
gerekenler ve bunların iş gücü ve kaynak gereksinimleri irdelendi. Hedef
kitlenin kim olacağı üzerinde beyin fırtınaları yapıldı, bunun sonucu olarak
yol haritası alternatifleri belirlendi.
*2004 yılı Ekim ayında bu teknik
değerlendirmeler sonuçlandı ve yayınlanan Proje Ana Sözleşmesi ile amaç, yöntem
ve takvim belirlendi. Pardus'un
“bilişim okur-yazarlığına sahip bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü
ihtiyaçlarını hedefleyen” bir işletim sistemi olmasına, “mevcut Linux
dağıtımlarının üstün taraflarını kavram, mimari ya da kod olarak kullanmasına”,
ancak “otonom sisteme çevrilebilecek
bir
yapılandırma çerçevesi ve araçları ile kurulum, yapılandırma ve kullanım
kolaylığı sağlamasına” karar verildi.
*Teknik hedefi ve yöntemi
belirlenen proje hızla ilerlemeye başladı ve 1 Şubat 2005 tarihinde ilk ürün
olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlandı. Proje'nin amaçları ve teknik yaklaşımı
hakkında Linux camiası ve kullanıcıları bilgilendirmeyi amaçlayan Çalışan CD
beklenenin üzerinde ilgi gördü. Sonrasında geliştirme daha çok özgün yenilik
projelerine yoğunlaştırıldı ve nihayet 26 Aralık 2005'te Pardus'un
ilk kurulabilir sürümü olan Pardus 1.0 Web üzerinden yayımlanmaya başlandı.
*Pardus Projesi, 2009 yılına kadar
BİLGEM'in öz
kaynakları ile
finanse edilmiş ve ilk defa 2009 yılında milli bütçeden 3 yıl süreyle
kullanılacak kaynak ayrılmıştır.